O ZESŁAŃCU
Pierwszy numer „Zesłańca” ukazał się w 1996 roku. Inicjatorami pisma byli: Antoni Kuczyński – historyk, etnolog, wybitny badacz tematyki wschodniej, oraz Wiesław Krawczyński – były żołnierz Armii Krajowej, łagiernik, pierwszy prezes krakowskiego oddziału Związku Sybiraków. Wiesław Krawczyński był wówczas przewodniczącym Rady Naukowej Zarządu Głównego Związku Sybiraków, która stała się formalnym wydawcą pisma. Przez 25 lat ukazało się 87 numerów „Zesłańca” tworzonego siłami pasjonatów, wśród których byli m.in.: Władysław Masiarz, Feliks Milian, Janusz Przewłocki, Paweł Zaworski, Anna Dzienkiewicz, Maria Bożena Kuczyńska, Adam Dobroński, Edward Duchnowski, czy Anna Milewska-Młynik. Pismo odegrało nieocenioną rolę w popularyzowaniu wiedzy i wyników badań związanych z Syberią i Środkową Azją, losami polskich zesłańców, deportowanych i dobrowolnych osadników, wkładu Polaków w życie naukowe, gospodarcze i kulturalne na Syberii. Na jego łamach podejmowano też tematykę historii i bieżących wydarzeń z życia Związku Sybiraków, środowiska sybirackiego i Polonii na świecie.
Wieloletni redaktor naczelny „Zesłańca”, prof. Antoni Kuczyński, po raz pierwszy zaproponował przejęcie trudu wydawania pisma przez Muzeum Pamięci Sybiru w 2020 roku. Muzeum znajdowało się wówczas w fazie intensywnych przygotowań do otwarcia wystawy stałej i nie mogło przyjąć tego zaszczytu. Gdy jednak propozycja została ponowiona, wraz z poparciem oficjalnego wydawcy pisma, czyli Zarządu Głównego Związku Sybiraków, nie było już miejsca na dalsze wątpliwości. Numer 88., pierwszy wydany wspólnie przez Muzeum Pamięci Sybiru i Związek Sybiraków, ukazał się w grudniu 2022 roku. Pracowała nad nim nowa redakcja, przy pomocy prof. Antoniego Kuczyńskiego jako redaktora honorowego. Od tej pory pismo ukazuje się dwa razy w roku, każdorazowo skupione tematycznie na innym zagadnieniu związanym z historią rosyjskich i sowieckich zesłań, deportacji oraz losami ich ofiar. Poza sprzedażą, która odbywa się za pośrednictwem stacjonarnego i internetowego sklepu Muzeum Pamięci Sybiru, „Zesłaniec” jest dostarczany gratisowo oddziałom i kołom Związku Sybiraków, a także wielu szkołom, przede wszystkim noszącym imię Sybiraków i kultywujących ich historię.
Dziękujemy prof. Antoniemu Kuczyńskiego, prezesowi Kordianowi Borejce i całemu Zarządowi Głównemu Związku Sybiraków za zaufanie, odbiorcom za życzliwe przyjęcie, a całemu gronu pasjonatów dzielących się z nami swą wiedzą za współpracę. Chcemy, żeby „Zesłaniec” był naszym wspólnym pismem. Wierzymy, że tak jest.